Pikado pravila

 

 

Na osnovu člana  25. stav 1. alineja 2 Statuta Pikado federacije Srbije, Skupština Pikado federacije Srbije, na sednici održanoj 23. septembra 2009.godine, i sednici održanoj 3. januara 2010. godine, donela je:

 

Takmičarski pravilnik

 

1. UVODNE ODREDBE

Predmet Pravilnika

Član 1.

(1) Ovim pravilnikom uređuju se opšta pravila pikado igre i pravila takmičenja koja organizuje ili se odvijaju pod okriljem Pikado Federacije Srbije (u daljem tekstu: „PFS“).

(2) Sva takmičenja koja organizuje PFS ili se igraju pod okriljem PFS, igraće se u skladu sa pravilima sadržanim u ovom Pravilniku, Statutu PFS i aktima Svetske pikado federacije (WDF).

(3) Na sva pitanja koja se tiču pravila igre, sprovođenje i pravila takmičenja koja nisu uređena ovim Pravilnikom, primenjivaće se pravila WDF.

 

2. OPŠTE ODREDBE PIKADA

Osnovni termini i definicije

Član 2.

 

Takmičenje - Svaki turnir, ligaško ili drugo takmičenje koje organizuje ili se igra pod okriljem PFS, a sastoji se od više mečeva i igra se po utvrđenim propozicijama.

Organizator - PFS, njen nadležni organ, ili telo naimenovano od PFS da sprovodi takmičenje.

Igrač - Podrazumeva jedninu ili množinu, tim ili pojedinca, muškarce i žene.

Sudija - Osoba imenovana da rukovodi mečom na tabli ili stejdžu. Može takođe da obavlja dužnost markera ili objavljivača.

Objavljivač - Osoba imenovana da objavljuje skor tokom meča.

Marker - Osoba imenovana da beleži postignuti i preostali skor na tabli. Osim kod mečeva na stejdžu, može istovremeno da postupa i kao objavljivač ili marker.

Skorer - Osoba imenovana da beleži skor, rezultat i druge relevantne detalje meča u zapisnik meča.

Meč - Ukupna igra između dva igrača. Meč može biti podeljen na setove.

Leg - Najmanja jedinica igre koja se završava pobedom ili porazom. Leg se izjednačava sa mečom ako meč nije podeljen na legove ili setove. Ukupan broj legova u meču mora biti neparan.

Set - Deo meča koji se sastoji od neparnog broja legova. Ukupan broj setova u meču mora biti neparan. Pobednik u setu je igrač koji pobedi u većem broju legova. Pobednik u meču je igrač koji osvoji veći broj setova.

 

Strelice i mete

Član 3.

(1) Igrači obezbeđuju svoje strelice koje nemogu biti duže od 30,5 cm niti teže od 50 g. Svaka strelica mora imati zašiljen metalni vrh, pričvršćen za cev strelice. Na zadnjem kraju cevi mora biti pričvršćen vrat sa perom, koji se može sastojati od najviše pet delova. (npr: pero, sistem za učvršćivanje pera, protektor, vrat)

(2) Takmičenja se odvijaju na standardnim “bristle” metama koje zadovoljavaju sve specifikacije utvrđene i odobrene od WDF.

 

Prostor za igru

Član 4.

(1) Prostor potreban za normalno odvijanje igre je zamišljeni ili tehnički odvojen prostor dimenzija koje obezbeđuju mormalno odvijanje igre. Ovaj prostor treba da obezbedi mesto za igrače, markera, objavljivača ili skorera, i sudiju tako da ne ometaju bacanje igrača.

(2) Linija bacanja udaljena je 2,37 m od linije koja označava položaj mete. Visina centra mete od nivoa tla iznosi 1,73 m. Dijagonala izmedu centra mete i linije bacanja iznosi 2,93 m. Linija bacanja treba da je izdignuta od nivoa poda za 38 mm i dužine 610 mm. Izuzetno, ako ne postoje tehničke mogućnosti da se postavi izdignuta linija bacanja, ona može biti postavljena i u nivou visine poda, ali mora biti jasno obeležena.

(3) U slučaju kad postoje problemi u merenju udaljenosti linije bacanja, koristi se određivanje udaljenosti merenjem dijagonale. Eventualne korekcije udaljenosti mete moraju se obaviti pre početka susreta. Žalbe uložene posle toga se ne uvažavaju.

(4) Tokom igre takmičari ne smeju prelaziti startnu liniju. Dozvoljeno je nagnuti se telom preko linije bacanja. Dozvoljeno je stajati levo ili desno iza zamišljenog produžetka linije bacanja. Strelica bačena suprotno ovom pravilu, neće se brojati, a sudija meča će objaviti „prestup“.

(5) Na vidljivom mestu pored mete mora biti postavljena tabla za beleženje skora. Tabla mora biti na takvoj udaljenosti od mete da obezbeđuje bezbednost markera od eventualnog odbijanja strelica, kao i da marker kome je dozvoljeno da stoji ispred igrača koji baca, pri tome ne ometa igrača u bacanju.

(6) Ako prema propozicijama takmičenja igrači sami beleže skor, tabla može biti postavljena i neposredno uz metu. U tom slučaju, igrač ne sme započeti sa bacanjem pre nego što se igrač koji je završio sa bacanjem ne ukloni iz prostora za igru.

 

Osvetljenje

Član 5.

(1) Svaka meta mora biti osvetljena pogodno postavljenim svetlom jačine najmanje 100 W.  Ako se igra na stejdžu, meta mora biti osvetljena sa najmanje dva svetla. Svetla se postavljaju tako da se u najvećoj mogućoj meri izbegne stvaranje oštrih senki koje mogu da otežaju uočavanje strelica i pogođenog polja.

(2) Kada se igra na stejdžu, mogu se postavljati i dodatna svetla za osvetljavanje bine, za potrebe snimanja i slične svrhe. Ova svetla ne smeju se usmeravati direktno u pravcu igrača na liniji za bacanje i službenih lica u prostoru za igru tako da ometaju igrača tokom bacanja ili službena lica u praćenju igre.

 

Bacanje

Član 6.

(1) Bacanjem se smatra bacanje serije od najviše tri strelice. Strelice se izbacuju rukom, jedna po jedna, u pravcu mete i vrhom usmerenim ka meti. Strelica koja nije bačena u skladu sa ovim pravilima smatraće se pogrešnim bacanjem i neće se brojati tako postignut skor.

(2) Ako igrač u toku bacanja dodirne strelicu koja je već zabodena u meti, to bacanje smatra se okončanim, bez obzira na to koliko je strelica do tada bacio.

(3) Strelica koja se odbije od mete ili ispadne iz mete pre nego što je bacanje okončano, neće se brojati i ne može se ponovo baciti.

(4) Igrač koji završi sa bacanjem prilazi meti i vadi strelice iz nje nakon što se njegov skor objavi i upiše u tablu. Ako igrači sami vode skor, igrač će prvo upisati svoj skor pa tek nakon toga izvaditi strelice iz mete. Bacanje se smatra okončanim kada igrač izvadi strelice iz mete.

(5) Igrač koji namerno, prilikom vađenja strelica, oštećuje metu, opomenuće se, a ako i nakon drugog upozorenja ponovi ovaj prekršaj, gubi leg u kojem je to uradio.

 

Početak i završetak igre

Član 7.

(1) Sve igre igraju se po pravilu „čistog ulaza“ („straight start”), što znači da brojanje počinje ako igrač pogodi bilo koje polje na meti, i po pravilu “duplog izlaza” (“double out”), što znači da se igra okončava pogotkom u duplo polje onog broja koji je jednak polovini preostalog skora igrača. Uži centar (“Bull”), broji se 50 i računa kao dupli izlaz.

(2) „Bust“ pravilo se primenjuje: ako igrač premaši trenutni skor, ili pogodi broj jednak trenutnom skoru a ne pogodi duplo polje, ili ostane na skoru 1, ostvareni skor se ne broji i vraća se na poziciju pre početka bacanja.

(3) Pogodak za izlaz, objavljen od strane objavljivača, validan je samo ako strelica ostane u meti dok ne bude izvađena od strane igrača. Ako objavljivač pogrešno objavi izlaz, igrač ima pravo da nastavi sa bacanjem ako nije do tada bacio sve tri strelice. Ako je igrač, zbog pogrešno objavljenog izlaza, već izvadio jednu ili više strelica iz mete, sudija će postaviti izvađene strelice u što je moguće približniji položaj u kojem su bile, nakon čega će igrač nastaviti sa bacanjem.

 

Brojanje i beleženje rezultata

Član 8.

(1) Meč se igra na neparan broj setova ili legova, po principu „Best of...“ - meč se završava kad jedan od igrača dostigne onaj broj dobijenih setova ili legova koji predstavlja većinu od ukupnog broja setova ili legova na koliko se igra (2 u „Best of 3“, 3 u „Best of 5“... itd.), a preostali setovi ili legovi se ne igraju. Kada je meč podeljen na setove, set se igra po istom principu.

(2) Leg se igra tako da igrači startuju sa neparnim brojem poena, 501, 701 ili 1001, pa se postignuti skor u svakom bacanju oduzima od trenutnog skora. Skor se računa za svaku strelicu koja ostane zabodena u meti ili vrh strelice dodiruje metu, sa onoliko poena koliko vredi polje u koje je strelica zabodena ili koje vrh strelice dodiruje.

(3) Igrač je dužan da, nakon što skor bude objavljen i upisan, izvadi strelice iz mete osim u slučaju ako zbog povrede ili telesnog nedostatka nije u stanju da to sam učini. Prigovor u pogledu objavljenog ili upisanog skora ostvarenog bacanjem, može se staviti samo pre nego što su strelice izvađene iz mete.

(4) Greške pri računanju ukupnog preostalog skora mogu se ispraviti samo do početka bacanja sledeće serije igrača čiji je skor u pitanju. Nakon toga, upisani skor se više ne može ispravljati i računa se onako kako je upisan. Trenutni skor igrača mora biti prikazan na tabli, jasno vidljiv igračima i sudiji.

(5) Igrač može da se, u bilo kom momentu tokom bacanja, konsultuje sa sudijom ili drugim službenim licem oko preostalog skora. Nije dozvoljeno službenom licu da igraču sugeriše gađanje potrebnog izlaza (napr. „duplo 16“ i sl.).

 

3. OPŠTA PRAVILA TAKMIČENJA

Propozicije takmičenja

Član 9.

(1) Osnovna pravila o načinu odigravanja lige, utakmicama, sankcijama za nepoštovanje pravila i druga pitanja od značaja za odvijanje takmičenja, uređuju se ovim Pravilnikom.

(2) Posebna pravila koja nisu uređena ovim Pravilnikom, uređuju se Propozicijama takmičenja za svako pojedinačno takmičenje, koje usvaja ili odobrava Upravni odbor PFS.

(3) Propozicijama takmičenja uređuje se sistem takmičenja, način prijavljivanja igrača i ekipa, kalendar i raspored mečeva i turnira, način bodovanja i određivanja plasmana, kotizacija, nagrade i druga pitanja od značaja za odvijanje takmičenja.

Pristupanje meču i zagrevanje

Član 10.

(1) Igrač je dužan da pristupi u prostor za igru najkasnije u roku od 5 minuta od kada mu je upućen javni poziv. Igrač koji u tako ne postupi, gubi meč bez borbe.

(2) Igrači imaju pravo na zagrevanje pre početka meča. Svaki igrač može radi zagrevanja da baci po 6 strelica. Izuzetno, ako je potrebno da se igrači naviknu na nove mete, liniju bacanja, osvetljenje i druge promenjene uslove, može se dozvoliti bacanje po 9 strelica radi zagrevanja.

(3) Zagrevanje van meča dozvoljeno je samo učesnicima turnira i na za to posebno određenim i postavljenim metama. 

 

Pravila tokom meča

Član 11.

(1) U prostoru za igru smeju se nalaziti samo igrači, marker, objavljivač,  skorer i sudija. Ispred igrača koji baca mogu biti samo skorer(i), sudija i operator elektronskog sistema pokazivanja rezultata, ako se koristi. Oni ne smeju pri tome ni na koji način ometati igrača koji baca i dužni su da svedu sve pokrete na minimum tokom bacanja.

(2) Drugi igrač mora stajati iza igrača koji baca na udaljenosti od najmanje 60 cm. Ako se igra na stejdžu, raspored službenih lica i igrača se podešava tako da ne zaklanjaju pogled publici na stejdž.

(3) U prostoru za igru nije dozvoljeno pušenje, pijenje alkoholnih pića, niti bilo kakvo nedolično ponašanje.

(4) Igraču se dozvoljava do 3 minuta prekida tokom bacanja, radi zamene ili opravke oštećene opreme.

(5) Igraču se može dozvoliti, u slučaju neodložne potrebe, da napusti mesto za igru tokom meča do 5 minuta.

 

Raspored bacanja

Član 12.

(1) Početni udarac seodređuje gađanjem centra, a Propozicijama se može odrediti i da se početni udarac odredi žrebom ili bacanjem novčića.

(2) Kada se početni udarac određuje gađanjem centra, svaki igrač, odnosno po jedan igrač iz tima ili para, baca po jednu strelicu što bliže centru, ostavljajući je zabodenu u meti kako bi se utvrdilo koja je strelica bliža centru mete. Ako su obe strelice u krugu 25 ili 50, ili su van tih krugova a sudija ne može odrediti koja je bliža centru, bacanje se ponavlja obrnutim redosledom, sve dok se ne postigne bliži pogodak.

(3) Igrač koji osvoji početni udarac prema stavovima 1. i 2. ovog člana, započinje prvi u neparnim legovima, a njegov protivnik u parnim legovima. Ako se meč igra na setove, onda igrač koji osvoji početni udarac započinje neparne legove neparnih setova i parne legove parnih setova, dok ostale legove započinje njegov protivnik.

(4) Kada se u meču koji se igra na legove, igra odlučujući leg (poslednji leg u meču kod nerešenog rezultata), početni udarac u tom legu određuje se gađanjem centra. Propozicijama takmičenja odrediće se da li će se za odlučujući set u meču početni udarac odrediti gađanjem centra ili će se taj set igrati do najmanje dva lega razlike, ili će se na drugi način obezbediti da prednost početnog udarca određena na početku meča ne dovodi ni jednog od igrača u povlašćen položaj u odlučujućem setu.

(5) Propozicijama se može odrediti da se meč koji se igra na legove, ili odlučujući set, igra na dva lega razlike što ako se ne postigne do određenog broja odigranih legova, primenjuje se pravilo odlučujućeg lega („Tie-breaker leg rule“).

(6) Kada se početni udarac određuje gađanjem centra, onda se redosled gađanja u centar određuje bacanjem novčića. 

 

Prigovori i protesti

Član 13.

(1) Prigovor ili protest u vezi sa kršenjem pravila od strane igrača ili službenog lica moraju se podneti sudiji meča odmah nakon što je navodni prekršaj učinjen. Prigovori podneti nakon nastavka bacanja od strane igrača koji je podneo prigovor, neće se razmatrati

(2) Ako je podnet prigovor u smislu stava 1. ovog člana, sudija će odmah o njemu odlučiti, pre nego što se igra nastavi.

(3) Prigovor u vezi vođenja skora, može se staviti do početka bacanja sledeće serije igrača o čijem se skoru radi. Nakon zaključenja lega ili meča, nije dozvoljeno naknadno ispravljanje rezultata ili toka meča.

 

Pravila sportskog ponašanja

Član 13.

(1) Tokom meča igrači se moraju ponašati u skladu sa opšteprihvaćenim pravilima fer pleja i sportskog ponašanja. Igrač ne sme na nesportski način ometati svog protivnika, vređati ga, provocirati ili omalovažavati, izazivati svađu ili sukob, ili na drugi način nesportski se ponašati prema drugom igraču, publici ili službenim licima.

(2) Igrač koji prekrši ova pravila može se diskvalifikovati sa turnira ili ekipnog meča odlukom organizatora. Ako igrač ili ekipa ospori ovu odluku, o tome će odlučiti prisutni zvaničnici PFS većinom glasova. Ako na takmičenju nema prisutnih zvaničnika PFS, o prigovoru će većinom glasova odlučiti prisutni predstavnici svih klubova čiji igrači ili ekipe učestvuju na takmičenju.

 

Odeća i oprema

Član 14.

(1) Igrači nastupaju u prikladnoj odeći uobičajenoj za pikado. Neprikladnim se smatraju: šortsevi, majice bez rukava, papuče, kape, kačketi i drugi delovi odeće koji se nose na glavi, osim iz medicinskih ili religioznih razloga.

(2) Igrači koji nastupaju na međunarodnim takmičenjima, na opremi nose vidljiv znak PFS.

(3) Igrači iste ekipe ili kluba koji učestvuju na ekipnom takmičenju nose istovetnu opremu na kojoj može biti istaknut znak kluba ili druga oznaka klupske pripadnosti.

(4) Igrač ne može na svojoj opremi imati nikakve propagandne ili komercijalne oznake, osim u slučaju kada klub ili PFS imaju zaključen sponzorski ugovor kojim se na to obavezuju.

 

4. TURNIRI

Opšta pravila

Član 15.

(1) Na turniru mogu igrati pojedinci, parovi ili timovi, u muškoj, ženskoj ili mešovitoj konkurenciji (parovi i timovi), u seniorskoj ili konkurenciji igrača do određenog uzrasta.

(2) Turniri se igraju po sistemu eliminacije („Knock-out“) ilipo kružnom („Robin-round“) sistemu, što se utvrđuje Propozicijama turnira.

(3) Igrači su dužni da se ponašaju u skladu sa ovim pravilima i Propozicijama turnira. Igrač koji se ne pridržava tih pravila može se diskvalifikovati sa turnira.

Prijava i registracija

Član 16.

(1) Organizator je dužan obezbediti formulare za prijavljivanje igrača i objaviti listu učesnika. Lista učesnika sa prijavama dostavlja se nadležnom organu PFS.

(2) Organizator ili nadležni organ PFS može odbiti ili osporiti registraciju pojedinog igrača ili tima, ako nije učinjena u skladu sa ovim Pravilnikom, propozicijama turnira ili pravilima PFS o registraciji klubova i igrača.

(3) Igrač koji, osim u opravdanim slučajevima (povreda ili bolest), ne odigra sve mečeve prema rasporedu turnira gubi pravo na nagradu ili trofej koji bi mu pripali prema ostvarenim rezultatima.

Izvlačenje parova i raspored

Član 17.

(1) Raspored mečeva određuje se žrebom pre početka turnira. Na turniru se mogu odrediti nosioci prema rangu igrača, tako da se obezbedi da se oni ne ukrštaju međusobno do završnice turnira.

(2) Raspored se ističe na vidnom mestu u turnirskoj hali ili prostoru na kome se igra. Raspored se ne može menjati nakon što turnir počne.

(3) Kod pojedinačnog takmičenja nisu dozvoljene nikakve zamene igrača nakon objavljivanja rasporeda. Kod timskih takmičenja zamena se može izvršiti do odigravanja prve runde, a nakon toga samo ako Propozicije turnira to izričito dozvoljavaju. 

 

5. LIGA

Opšta pravila

Član 18.

(1) Liga je stalno, ekipno takmičenje u kojem učestvuju klubovi registrovani u PFS. Liga se igra po sistemu svako sa svakim, dvokružno ili višekružno, zavisno od broja ekipa koje učestvuju, tako da svaka ekipa jednak broj puta igra kao domaćin i kao gost.

(2) Propozicijama lige utvrđuju se: broj i vrsta igara koje se igraju na meču i njihov redosled, način bodovanja, raspored i kalendar takmičenja, sastav i broj igrača, uslovi pod kojima se mečevi mogu odigrati, sankcije za nedolazak na meč i druga kršenja pravila lige, kao i sva druga pitanja koja se odnose na takmičenje u ligi.

(3) Ligom rukovodi ovlašćeni predstavnik PFS koga imenuje Upravni odbor Federacije.

 

6. OPŠTI USLOVI TAKMIČENJA

Takmičarska sezona i kalendar takmičenja

Član 19.

(1) Takmičarska sezona počinje 1. septembra tekuće godine a završava se 30. juna naredne godine. Takmičarska sezona podeljena je na prolećni i jesenji deo, u skladu sa kalendarom takmičenja.

(2) Kalendarom takmičenja se utvrđuju termini mečeva Lige i drugih zvaničnih takmičenja. Kalendar takmičenja, u skladu sa Statutom, utvrđuje Upravni odbor PFS.

(3) Kalendar takmičenja nižeg ranga koja organizuju područni i regionalni savezi, mora biti usklađen sa kalendarom takmičenja višeg ranga.

Prelazni rokovi

Član 20.

(1) Prelazni rok je period u kome igrači mogu prelaziti iz jednog kluba u drugi. Prelazni rok započinje danom završetka takmičarske sezone a završava se danom početka naredne takmičarske sezone.

(2) Upravni odbor može, na predlog rukovodioca takmičenja ili većine klubova, odrediti i dopunski prelazni rok u pauzi između jesenjeg i prolećnog dela takmičarske sezone.